Onderwerp van de talkshow
Aan het begin van de coronacrisis moest er voortdurend worden gecommuniceerd over allerlei nieuwe maatregelen waaraan burgers zich moesten houden, bijvoorbeeld ‘houd 1.5 meter afstand’ en ‘vermijd drukte’. Het was belangrijk om deze informatie op een begrijpelijke manier te delen, ook met burgers voor wie het Nederlands niet de moedertaal is, of voor wie het geschreven woord een barrière kan vormen. Iconen, sterk vereenvoudigde afbeeldingen die een boodschap uitdrukken, zouden kunnen helpen om de communicatie met deze groepen te optimaliseren. Het idee is namelijk dat beelden makkelijker te begrijpen zijn dan geschreven taal. Maar is dat ook zo?
Onderzoek Universiteit Utrecht
Op initiatief van de gemeente Den Haag en de Stad Gent en in opdracht van de Taalunie deden Charlotte van Hooijdonk en Lisanne van Weelden van de Universiteit Utrecht er onderzoek naar. In de interactieve talkshow ‘Get the picture - de zin en onzin van iconen’ schoven zij aan om de opvallende en soms opzienbarende resultaten te bespreken. Ook icoonontwerpers en taalambassadeur Jan Vanderhaeghen (ervaringsdeskundige als het gaat om het belang van begrijpelijke communicatie) praatten mee. Het belangrijkste resultaat van het onderzoek was dat iconen lang niet altijd door iedereen goed worden begrepen. Een ander inzicht was dat moet worden opgepast met het gebruik van huisstijlkleuren en -elementen in iconen, omdat aan het gebruik van die kleur of dat element betekenis kan worden gehecht (‘groen’ kan bijvoorbeeld worden geassocieerd met ‘iets mag’). Een belangrijke actie voor gemeenten en ontwerpers bij het duidelijk en herkenbaar maken van iconen is het vooraf testen van de iconen bij verschillende doelgroepen. Op de website van de Vlaamse overheid staan tips voor hoe je zo'n gebruikerstest kunt opzetten.
Conclusies en vervolgacties: naar een actieplan voor beter gecoördineerd beleid
In het talkshowgesprek werd duidelijk dat samenwerking tussen (icoonontwerpers van) gemeenten en andere overheidsorganisaties in Nederland en Vlaanderen nodig is om tot meer eenheid en duidelijkheid te komen in de iconensets die verschillende organisaties nu gebruiken. Gedacht wordt aan een platform met algemene richtlijnen of een iconendatabank met basisontwerpen. Er is een Nederlands-Vlaams Iconenoverleg ingesteld dat nu werk gaat maken van een Plan van Aanpak voor een gestroomlijnd beleid.
Verschillende belangrijke Nederlandse en Vlaamse overheidsorganisaties (Stad Gent, gemeente Den Haag, gemeente Amsterdam, Vlaamse overheid, ministerie van BZK, VNG, VVSG, de Taalunie) maken deel uit van dat overlegorgaan. Binnen dat grotere overleg is een kerngroep gevormd die een concept voor een Plan van Aanpak moet uitwerken en voorleggen aan de grotere groep.
De groep wil graag samenwerken met zoveel mogelijk relevante partijen en zal regelmatig om input vragen. Heeft u vragen of tips voor de werkgroep? Wilt u zelf meewerken? Neem dan contact op met Lydeke van Os.