In deze presentatie gaan Stef Van Aken en Lieve De Wachter in op de mogelijkheden en uitdagingen van het gebruik van generatieve AI (GenAI) in NT2- en NVT-lessen aan de hand van concrete lesideeën en inspirerende voorbeelden. Ze presenteren de resultaten van een bevraging bij studenten NT2 van het universitair talencentrum ILT van de KU Leuven en tonen hoe docenten en beleidsmakers GenAI in onderwijspraktijk en -beleid kunnen (en moeten?) integreren. Ze demonstreren mogelijkheden en beperkingen van technologieën zoals Notebook LM, Copilot en ChatGPT in het NT2/NVT onderwijs. De vraag hoe menselijke creativiteit een essentiële rol kan spelen in vreemdetalenonderwijs, ook in tijden van AI, staat steeds centraal. 

Door Lieve De Wachter en Stef Van Aken.

Elk najaar vieren we de rijkdom en diversiteit van onze taal tijdens de Week van het Nederlands. Zo’n themaweek blijkt een ideale kapstok om het onderwijs, het middenveld en andere (talige) partners in binnen- en buitenland te inspireren om zelf creatief met het Nederlands aan de slag te gaan. 
 
In deze sessie kijken we terug op tien geslaagde edities van de Week van het Nederlands, met boeiende verhalen van voormalige ambassadeurs die ons meenemen in hun ervaring. Daarnaast werpen we een blik op de toekomst en bekijken we graag wat de Week van het Nederlands voor jou kan betekenen als organisatie, als educatieve instelling of als docent. 

Willem Bongers-Dek, algemeen directeur van Vlaams-Nederlands Huis deBuren, praat met twee oud-ambassadeurs Elfie Tromp, Pete Wu en Mohamed Ouaamari over hoe je taalliefde bij jongeren kunt aanwakkeren via een originele scholenperformance.  

Benieuwd wat de Week van het Nederlands voor jouw organisatie of doelgroep kan betekenen? Coördinatoren Lien Vanden Bossche en Annemiek Seeuws delen hun tips en beantwoorden graag al je vragen.

 

Door Willem Bongers-Dek, Lien Vanden Bossche en Annemiek Seeuws.

In het meerjarenbeleidsplan is een belangrijke plaats voorzien voor evidence-informed onderwijs Nederlands. In deze sessie wordt daar dieper op ingegaan door onder meer een toelichting te geven bij evidence-informed taalonderwijs en in gesprek te gaan met een aantal partners over dit thema. 

Door Pedro De Bruyckere 

Het checkgesprek is een tekst-verbetermethode uit de landelijke monitor begrijpelijkheid overheidsteksten. De checklist helpt je op een gebruiksvriendelijke en effectieve manier de ISO-standaard voor duidelijke taal toe te passen. Daarnaast kijken we wat er gebeurt als verschillende AI's de tekst beoordelen met de checklist. 
 
Het checkgesprek bestaat uit vier stappen. 
- Tekst intuïtief beoordelen 
- Tekst beoordelen met checklist 
- Checkgesprek 
- Advies opstellen 

Aan het eind van de workshop kun je de checklist toepassen en de resultaten omzetten in een concreet advies. Zo kunnen tekstschrijvers concreet aan de slag en zullen lezers de teksten sneller begrijpen. 

Door Wouter Sluis-Thiescheffer en Lisanne van Weelden.

Ben jij een beleidsmedewerker, lerarenopleider, pedagogisch begeleider of leerkracht en wil je ontdekken hoe je rijketeksten.org nog beter kan inzetten? Tijdens de workshop ‘Werken met rijke teksten’ krijg je een exclusieve inkijk in de website rijketeksten.org. Iris Vansteelandt en Wenckje Jongstra presenteren de vernieuwde en uitgebreide website rijketeksten.org en delen educatief inspiratiemateriaal.

Door Wenckje Jongstra en Iris Vansteelandt.

Wat gebeurt er met je moedertaal zodra je de grens oversteekt? En hoe merk je dat bij een Vlaming die in Nederland werkt en een Nederlander in Vlaanderen? Leiden de taalverschillen tot een babylonische spraakverwarring of blijft de communicatie helder? 

De Vlaamse Katrijn Van Hauwermeiren (acquirerend redacteur bij De Bezige Bij) en de Nederlandse Anouk van Kampen (nieuwscoördinator bij VRT) delen hun ervaringen met het balanceren tussen twee varianten van het Nederlands. 

Hoe beïnvloedt taalvariatie hun werk? Brengt het voordelen met zich mee, of leidt het juist tot misverstanden? Welke verrassingen komen ze tegen? En hoe passen ze zich aan zonder zichzelf te verliezen? 

Tom Christiaens, hoofdredacteur van het Vlaams-Nederlandse cultuurtijdschrift de lage landen, gaat met hen in gesprek. Verwacht een geanimeerde babbel over de rekbare grenzen van het Nederlands en de mensen die er dagelijks mee werken. 

Door Katrijn van Hauwermeiren, Anouk van Kampen en Tom Christiaens.

In deze workshop geven we een kijkje achter de schermen van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Wat heeft DBNL te bieden en waar kun je het voor inzetten?  Verder lichten we een paar parels uit deze digitale collectie op een bijzondere manier uit. 

Door Henrieke Korten en Sarah Fierens.

Dat literatuur niet alleen in boekvorm hoeft te verschijnen, bewijst de fictiepodcast wel. Mooie literaire verhalen kun je natuurlijk niet alleen lezen, ook beluisteren. Het Nederlands Letterenfonds ondersteunt literaire podcasts regelmatig, denk bijvoorbeeld aan dat dus. van hard//hoofd of De Erfenis van Audiocollectief SCHIK. Hoe gaat het maken van een literaire podcast eigenlijk in zijn werk? En hoe pak je dit aan? Tijdens deze workshop kom je dit allemaal te weten. Hanneke Hendrix, maker van onder andere de prijswinnende podcast En ze noemden me Dientje en Wraak leert je een paar kneepjes van het vak, en geeft je een kijkje achter de schermen. Een aanrader voor iedereen die van literaire podcasts houdt of er stiekem van droomt er zelf eentje te maken. 

Door Hanneke Hendrix.

Een pubquiz over taal saai? Niet bij de Frisse Taalquiz! In deze quiz gaat het niet alleen om spelling en grammatica, maar we focussen vooral op (nieuwe) woorden, hun betekenissen en herkomst. Want waar staat de q in lhbtq voor? Wat is spebi voor afko? Is instaën goed gespeld? Welke dialectwoorden bestaan er allemaal voor vlinder? En: waarom heet een bitterbal eigenlijk een bitterbal? 

Door Laura van Eerten en Vivien Waszink

Lezen is hip. Maar liefst 42% van de Nederlandse 12-25-jarigen haalt boekentips uit online lezersgemeenschappen zoals die op TikTok (BookTok), YouTube (BookTube) en Instagram (Bookstagram), blijkt uit onderzoek van KVB Boekwerk. Een veelgehoorde kritiek op online lezersgemeenschappen is de dominantie van het Engels als communicatietaal en taal van de gepromote boeken. Na een korte introductie over online lezersgemeenschappen, gaan Semmy Claassen en Paula Heeger samen met het publiek in op de aanwezigheid van Nederlands- en Engelstalige content en literatuur binnen online lezersgemeenschappen. Worden er Nederlandstalige boeken besproken en gelezen? Welke redenen dragen lezers in hun content aan voor het (niet) lezen van Nederlands- of Engelstalige werken? En wat zijn de effecten hiervan op het onderwijs en uitgeverijen?
 
Door Semmy Claassen, promovenda online lezersgemeenschappen aan de Universiteit Utrecht en Paula Heeger, boektokker en boekinfluencer.

Een workshop over de overeenkomsten en verschillen tussen Nederlandse Gebarentaal en Vlaamse Gebarentaal, en in hoeverre ze op elkaar lijken. Daarnaast uitleg over drie verschillende, afzonderlijke talen: het Nederlands, de Nederlandse Gebarentaal en de Vlaamse Gebarentaal. 

Door Richard Cokart en Hannes De Durpel

In deze sessie verkennen we de grensverleggende mogelijkheden van kunstmatige intelligentie in het verbeteren van taalvaardigheden voor hbo-studenten. Gedurende de afgelopen twee jaar hebben we met specifieke AI-assistenten op maat gemaakt voor diverse doelgroepen, waaronder Caribische studenten, significante vooruitgang geboekt. Deze assistenten zijn ontworpen om gepersonaliseerde ondersteuning te bieden en zijn een exponentieel krachtigere aanvulling gebleken op ons traditionele onderwijsaanbod. Ontdek met ons hoe AI onze benadering van taalonderwijs heeft getransformeerd en hoe deze innovaties een blijvende impact hebben op het leren en begrijpen van talen in het hoger onderwijs. Toon Otten zal later ook deelnemen aan het panelgesprek over de ontwikkeling van AI voor het Nederlands (ronde 2) waar je eventuele vragen aan hem kan stellen. 

Door Toon Otten, docent en onderzoeker Inholland Hogeschool. 

Op 26 mei publiceert het Algemeen Secretariaat van de Taalunie een nieuwe visietekst: Taalcompetent aan de start. In deze tekst staat centraal hoe in de kinderopvang en in het kleuterwijs ingezet kan worden op de ontwikkeling van taalcompetentie van jonge kinderen. Daarvoor zijn taalcompetente professionals, een taalrijke omgeving en een sterk netwerk rondom het kind nodig. Als aan die voorwaarden is voldaan, kan een programma vormgegeven worden dat vanuit verschillende perspectieven (informatie, communicatie, cultuur, identiteit) de taalontwikkeling van kinderen stimuleert. Op heel wat kinderdagverblijven en scholen wordt hier sterk op ingezet en een aantal van die goede voorbeelden komen in de tekst ook aan bod. Met deze publicatie pleit de Taalunie voor sterke taalprogramma’s voor de allerjongsten, omdat het stimuleren van taalcompetentie bijdraagt aan gelijke kansen.  

Tijdens deze presentatie lichten we de visietekst verder toe en gaan we met de deelnemers in gesprek over de implicaties van de visie en over hun eigen ervaringen. 

Door Heleen Rijckaert en José Smeets. 
 

Samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen rond de ontwikkeling van AI voor het Nederlands heeft meerwaarde. Hoe kunnen we die samenwerking het beste tot stand brengen en vormgeven? Wat zijn mogelijke belemmeringen en hoe kunnen we die samen het beste aanpakken? Dit bespreken we met experts uit Nederland en Vlaanderen. 

Een panelgesprek met Franciska de Jong, Tanguy Coenen, Bram Vanroy, Vincent Vandeghinste, Saskia Lensink, Toon Otten en Roeland Ordelman.

Tijdens deze inspirerende sessie brengen woordkunstenaars de taal tot leven. Auteur en columnist Raoul de Jong en dichter en spoken word performer Babs Gons nemen het publiek mee in hun krachtige voordrachten. Daarnaast laten de winnaars van de opiniestukwedstrijd van de Taalunie hun stem horen door hun winnende stukken voor te dragen. Een sessie vol taal in zijn meest levendige vorm – prikkelend, verbindend en inspirerend. 

In de Taalunie Zomercursus Nederlands (TZN) komen internationale studenten Neerlandistiek samen in Gent. Twee weken lang verbreden ze hun curriculum en versterken ze hun zelfzekerheid in de taal. In samenwerking met de Taalunie ontwikkelde het talencentrum van UGent (UCT) een modulair programma vol interactieve activiteiten ter aanvulling op het programma aan de thuisuniversiteit. Aan de hand van de thematische pijlers taal, cultuur en beroep lichten Tom De Moor en Els Verschuere het programma toe en gaan ze de dialoog aan met de aanwezigen om hun perspectief hierop te horen. 

Door Tom De Moor en Els Verschure.

Vlaams Cultureel Centrum de Brakke Grond opende in 1981 de deuren met als doel de Vlaams-Nederlandse samenwerking te bevorderen, de Vlaamse culturele identiteit te profileren en kunst en cultuur uit Vlaanderen een podium te geven in Amsterdam, als springplank naar andere locaties in Nederland. 

44 jaar later is de wereld grondig gewijzigd, ook de Vlaams-Nederlandse samenwerking en niet in het minst de werking van het Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond. Maar is het nog van deze tijd? Zo’n Vlaams Cultuurhuis in hartje Amsterdam. Welke rol kunnen we spelen om Vlaamse kunstenaars in de juiste ‘context’ te plaatsen en hen gericht in contact met het Nederlandse veld te brengen. Hoe nemen we onze netwerkrol in? Waarom maken we die keuzes om meer te zijn dan louter een podium? En welke uitdagingen stellen zich anno 2025 in de Vlaamse-Nederlandse culturele samenwerking? 

Door Eva Vereecke.

Jaarlijks beantwoordt de Taaladviesdienst van Onze Taal duizenden taalvragen: over de keuze tussen enkelvoud en meervoud, over het best passende voorzetsel en over nieuwe betekenissen van bestaande woorden. Hoe komt het antwoord op zo’n vraag eigenlijk tot stand? In deze workshop leer je hoe je tot een gedegen taaladvies kunt komen. Hoe onderzoek je wat de huidige taalnorm is? Welke afwegingen komen eraan te pas? En wie bepaalt nu eigenlijk wat goed of fout is? 

Door Fieneke Jochemsen.

De traditionele rol van universiteiten als centra voor academisch onderwijs en onderzoek staat stevig onder druk door de ingrijpende veranderingen op economisch, technologisch en maatschappelijk vlak.  Wereldwijd moeten onderwijsinstellingen een nieuw evenwicht vinden tussen academische verantwoordelijkheid en maatschappelijke dienstverlening – public engagement – in concreto moeten zij praktijkgerichte professionals klaarstomen voor de krappe arbeidsmarkt. 

Taalopleidingen doen het momenteel niet goed bij de schoolverlaters. Talenkennis die verder rijkt dan uitsluitend het Engels, communicatieve en interculturele competenties vormen nochtans een broodnodige basis in een geglobaliseerde wereld. Taal is immers de toegangspoort naar de meest essentiële vaardigheden voor de samenleving van vandaag: kennis, inzicht, communicatieve vaardigheden en kritisch en probleemoplossend denken. Die vaardigheden zijn de basis voor een profiel op de arbeidsmarkt dat door veel ondernemers naar waarde wordt geschat.

In deze presentatie bespreken we de rol die de internationale neerlandistiek hierin kan en wil spelen. We geven een voorbeeld van een good practice om weerbaarheid bij de studenten te creëren als voorbereiding op een arbeidsmarkt die voortdurend evolueert en meer dan ooit op zoek is naar veelzijdige en tegelijkertijd hooggespecialiseerde profielen.    

Via een pilootproject tussen de universiteit en de havens van Antwerpen en Triëst, gefinancierd door de Taalunie, tonen wij aan hoe wij een antwoord formuleren op de vraag hoe universiteiten en lokale bedrijven kunnen blijven bijdragen aan persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling zonder hun kernwaarden te verliezen en vooral welke meerwaarde beide organisaties aan elkaar bieden. 

Door Lutgart Spaepen.

Braille is het schrift dat blinde mensen zelfstandig kunnen lezen. Voor het Nederlands zijn standaarden voor braille vastgelegd via de Braille Autoriteit. Braille is heel actueel en essentieel en braille kun je leren. Tijdens de workshop krijg je uitleg over de opbouw van het brailleschrift, kun je zelf ervaren hoe het is om braille te lezen en gaan we nader in op het belang van toegankelijke leermiddelen en lectuur voor mensen met een visuele beperking. 

Door Bart Simons en Marcel Janssen

Een enerverende interactieve quiz over Belgisch-Nederlands. Voor Nederlanders én Vlamingen. Door Dirk Caluwé en Stef Croon van Team Taaladvies (Vlaamse overheid). 

Door Dirk Caluwé en Stef Croon.

Adiëlle Westercappel laat aan de hand van voorbeelden uit haar eigen praktijk zien wat er komt kijken bij het vertalen van een boek. Je moet niet alleen beide talen en culturen goed kennen, maar ook creatieve oplossingen verzinnen voor afwijkend taalgebruik, verwijzingen naar elementen die in de doeltaal niet bekend zijn of bijvoorbeeld woordgrapjes. En dat allemaal zonder dat de lezer het merkt. Natuurlijk krijgen de deelnemers de kans het ook zelf eens te proberen.  

Door Adiëlle Westercappel

Onderzoek toont aan de creatief schrijven leesbevorderend werkt. Daarom zetten we 2 schooljaren lang ('22-'23 en '23-'24) auteurs in 50 klassen uit het middelbaar technisch onderwijs. Gedurende een semester werkte de auteur samen met de leerlingen rond taal, lezen en schrijven. Deze auteursresidenties waren een groot succes: leerlingen voor wie literatuur eerst een ver-van-hun-bedshow was, rondden het traject af met een eigen kwaliteitsvolle boekpublicatie. Terwijl ingezet werd op hun lees- en schrijfresultaten, groeide het zelfvertrouwen van de leerlingen en werden de drempels voor literatuur kleiner. Noa Heyndrickx van Literatuur Vlaanderen licht de context en methodologie van de auteursresidenties toe, Barbara Rottiers toont hoe het er in de praktijk aan toe ging.  

Door Barbara Rottiers en Noa Heyndrickx . 

Van Kigali tot New York, van Hanoi tot Warschau, overal kom je ze tegen: kinderen, tieners, jongvolwassenen die lessen Nederlandse taal en cultuur volgen. Cijfers die imponeren: ten minste 12.000 leerlingen, van 4 tot en met 18 jaar, op ± 170 scholen, in meer dan 80 landen én online. Daar zijn maar liefst zo’n 1.000 leraren en schoolleiders bij betrokken. Waarom is die taal en alles wat daarmee samenhangt zo belangrijk voor de leerlingen en hun ouders? Hoe krijgt het onderwijs vorm? Wat is het niveau? Hoe staat het met de kwaliteit? Hoe kom je op zo’n leraarspositie terecht? De moeite waard om ervaringen van betrokkenen eens van dichtbij te horen en je vragen voor te leggen. 

Door Linde van den Bosch.

Hoe verspreidt Nederlandse literatuur zich over de wereld, en wat kunnen AI-algoritmen ons daarover vertellen? De DLBT (dlbt.univie.ac.at) is de poort naar zowel bibliografieën van en over literatuur in vertaling als ook naar gedigitaliseerde receptiedocumenten over vertaalde literatuur. In het kader van het project iConTxt werden voor de DLBT AI-tools ontwikkeld, waarmee we enerzijds de kwaliteit van de gegevens en de toegankelijkheid van de informatie verbeteren en anderzijds nieuwe informatie genereren. In deze workshop presenteren we iConTxt en het belang van de nieuwe ontwikkelingen voor de DLBT en de website DLIT (dlit.univie.ac.at), waar het verhaal van de Nederlandse literatuur in transnationale context wordt verteld.

Door:  Małgorzata Dowlaszewicz en Herbert Van Uffelen