08 feb 2023

Institut für Niederländische Philologie viert 375 jaar Vrede van Münster met poëtische avond

Op maandag 30 januari werd aan het Institut für Niederländische Philologie 375 jaar Vrede van Münster gevierd. In 1648 werd op die dag de vrede, die een eind maakte aan de 80-jarige oorlog tussen Spanje en de Nederlanden, in het Haus der Niederlande ondertekend. Naar aanleiding hiervan vond in het Haus der Niederlande een poëzieavond plaats, waarop studenten Nederlandse, Duitse en Spaanse gedichten over oorlog en vrede voordroegen, alsook de Duitse vertalingen die ze zelf hadden gemaakt. Wij gingen in gesprek met Prof. Dr. Lut Missinne, die er moderne Nederlandse letterkunde en vertaalwetenschap doceert, en vroegen haar iets meer te vertellen over deze toch wel bijzondere avond.

Dag Lut. Kan jij jezelf even voorstellen, alsjeblieft? 

Natuurlijk! Ik ben Lut Missinne en ben hier, enkele jaren na het afronden van mijn doctoraat in Leuven in ’92, aangesteld als hoogleraar moderne Nederlandse Letterkunde. En dat is intussen precies 25 jaar geleden, hoorde ik vorige maand! (lacht) 
Al tijdens mijn studie Nederlands en Engels, wat toen nog Germaanse filologie heette, had ik belangstelling voor (vreemde) talen, met name voor de literatuur. Er speelt ook wat toeval in mee dat ik hier uiteindelijk als hoogleraar ben beland.  

Hoeveel studenten heb jij? En hoe leeft het Nederlands bij hen? 

Dit jaar hebben we ongeveer 400 studenten, verdeeld over alle jaren, waaronder een vijftigtal eerstejaars. En daar zijn we bijzonder blij mee! We merkten tijdens de lockdowns van de afgelopen jaren dat het niet evident was om online een nieuwe taal te leren, dus we zijn erg gelukkig om alle gezichten opnieuw te mogen verwelkomen in de collegezaal. 
Enkele jaren geleden hebben we bij eerstejaars een rondvraag gedaan over hun motivatie om Nederlands te studeren: hoe zij de taal ervaren en beleven en waarom ze deze studiekeuze hebben gemaakt. Uit de resultaten bleek niet enkel dat het gros Nederlands een hippe taal vindt, maar ook dat vele studenten gemotiveerd zijn om het Nederlands zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. Driekwart van hen wil dan ook leraar Nederlands worden. Over het algemeen hebben onze studenten verschillende motivaties om te kiezen voor het Nederlands, maar de meesten geven wel aan dat ze plezier hebben in het studeren van Nederlands. En dat is het belangrijkste!  
 

Max Wanning leest het gedicht "Een krijgszuchtige tijd" van Marieke Lucas Rijneveld,

Hoe kwam het initiatief van de poëzieavond op tafel? 

Iedereen wist dat die 375 jaar-viering in de lucht hing: er is een comité, dat al vroeg met de voorbereidingen hieromtrent is gestart. Daarbij komt dat de Vrede van Münster hier in huis ondertekend werd, wat de reden was om ook hier, in dit historische gebouw, iets speciaals te organiseren. Naar aanleiding van de 375ste verjaardag komen er al zoveel toespraken van politici en prominenten – en het is net daarom dat wij het idee opvatten om de studenten aan het woord te laten en een avond te organiseren met teksten rond oorlog en vrede: niet enkel over de geschiedenis, maar ook over de dag van vandaag. 
Onderweg bleek dat vooral poëzie zich hier goed toe leende. Allereerst zijn korte teksten, gedichten, makkelijker te presenteren dan stukken proza. Maar ook omdat we met vertalingen werkten en de niet-Duitse gedichten dus twee keer werden voorgelezen, bleek poëzie een goeie keuze te zijn: gedichten zijn interessanter om nog een tweede keer, in een andere taal, te horen. Daarnaast bleek het initiatief ook mooi te passen in de Poëzieweek in Nederland en Vlaanderen, een mooi perongelukje! 

Hoe zag de organisatie eruit? 

De studenten hielpen gedichten zoeken en selecteren, en kregen natuurlijk praktische ondersteuning bij de organisatie. Het Zentrum hielp mee met het opzetten, de pr en de affichage. De studenten van het mastertraject Literair Vertalen en Kulturtransfer vertaalden zelf de gedichten naar het Duits, en kregen daarbij professionele ondersteuning. Al bij al hebben we bij onze studenten een bijzonder engagement en mooie betrokkenheid opgemerkt, wat prachtig was om te zien.  

Haimo Hu en Jehee Lee, studenten van de Musikhochschule Münster

Wat was jouw favoriete gedicht van de avond? 

Moeilijk om tussen zoveel mooie gedichten te kiezen... Maar wat mij onder andere is bijgebleven, dat is de voordracht van een student, die het gedicht ‘Nach Kiew’ van Albert Ostermaier presenteerde. Dit aangrijpend hedendaags gedicht verscheen na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in de krant, net zoals het gedicht van Marieke Lucas Rijneveld en het 'Sonnet voor Boetsja’ van Ilja Leonard Pfeijffer. Daarnaast maakten ook de Spaanse gedichten, waaronder één van Pablo Neruda, indruk omdat ze werden voorgedragen door een Zuid-Amerikaanse studente. En dat maakte het toch net dat beetje specialer. (glimlacht) En als laatste, blijft ook ‘Vrede’ van Leo Vroman voor mij een klassieker over dit thema.  

Jule Hayen draagt "Die Bitten der Kinder" van Bertolt Brecht voor

Wil je nog iets vertellen over het belang van deze avond? 

Graag! Een avond als deze is belangrijk voor ons instituut omdat die zichtbaarheid geeft aan onze geschiedenis enerzijds, maar ook aan alles wat we vandaag doen anderzijds. En het is belangrijk om samen te werken met andere instituten.   
Wat voor mij echter het allerbelangrijkste is aan avonden zoals deze, is dat studenten de kans krijgen om te laten zien wat ze kunnen. Dit zijn activiteiten die voor jonge mensen erg motiverend zijn en hen een boost in zelfvertrouwen geven. Zeker bij de jongere studenten zien we dat zij, na twee jaar isolatie, wat meer terughoudend zijn. Zulke avonden helpen om dynamiek en durf te brengen onder de studenten, en dat is een bijzonder waardevolle les. Hun engagement en enthousiasme waren haast besmettelijk – en dat was erg mooi om te zien. 

Bedankt, Lut!  

Nederlands internationaal

De Taalunie wil de rol en meerwaarde van het Nederlands internationaal zichtbaar maken en beter benutten door het onderwijs, onderzoek en gebruik van de Nederlandse taal en Nederlandstalige cultuur te versterken en door internationale netwerken rond Nederlands verder uit te bouwen en met elkaar te verbinden. Studenten, docenten en onderwijsinstellingen, die buiten het taalgebied actief met het Nederlands bezig zijn, ontvangen verschillende vormen van steun. Verdere duurzame relaties komen er bijvoorbeeld door de juiste partners met elkaar in contact te brengen, door financiële ondersteuning van netwerken, gastdocenten, gastschrijvers, conferenties en projecten, maar ook door het toegankelijk maken van deskundigheidsbevordering, cursussen, toetsingsmogelijkheden en informatie over leermiddelen. 

Meer informatie over het belang van het Nederlands internationaal.