Vanwaar komt het initiatief van deze website?
‘Queerboeken.nl bestond al eerder, maar de uitbreiding voor de kinderboeken is splinternieuw’, legt Pim uit.
‘Klopt, in 2018 ontstond het idee van queerboeken.nl, voor jongeren en volwassenen, vanuit een campagne van de Leescoalitie’, vult Maartje, projectcoördinator bij de Leescoalitie aan. ‘Deze campagne was bedoeld om mensen aan te moedigen om eens een boek te lezen over iemand die anders is dan zijzelf. De campagne daagde uit om je via literatuur te verplaatsen in een persoon van een andere sociale klasse, met een andere seksuele identiteit, enzovoort – om zo anderen beter te leren begrijpen. Hieruit volgde dan de vraag ‘bestaat er eigenlijk al een queer boekenlijst’, waarop het antwoord ‘neen’ was. We vroegen schrijver Pim Lammers om met ons een boekenlijst aan te leggen. Zo ontstond de eerste website!’, vertelt Maartje geanimeerd.
Toen die website dan eenmaal live stond, werd het al snel duidelijk: dit initiatief had veel volgers. De website werd veel gebruikt – ook door het onderwijs. De vraag vanuit het basisonderwijs volgde dan ook snel: ‘zou er een website kunnen komen voor queer boeken voor jongere lezers?’ Zo gezegd, zo gedaan: vanuit specifieke vraag van het onderwijs, werd het nieuwe queerkinderboeken.nl leven ingeblazen.
Maartje Bolt, projectcoördinator bij de Leescoalitie
Wanneer zijn jullie met dit project begonnen?
De ‘gewone’ queerboeken.nl werd gelanceerd in 2018. ‘En ervoor was er niets, was er geen enkele plek om kwalitatieve kinderboeken te vinden’, vertelt Pim. ‘Er waren hier en daar wel wat lijstjes, zoals de Regenboog top 100, maar deze gaven geen extra informatie over de boeken in kwestie. De kracht van onze website is dat je kan zoeken op kernwoorden en dat je recensies en korte inhouden kan raadplegen. Zo kan je snel en gericht hét perfecte boek voor jouw situatie vinden.’
Daarnaast vind je op queerkinderboeken.nl ook steeds een handige tip als afsluiter: een klassikale opdracht, bijvoorbeeld, een knutselopdrachtje of een doorverwijzing naar een gerelateerd item van het jeugdjournaal. Zo worden bezoekers van de website niet alleen begeleid, maar ook geïnspireerd.
Waar liggen de grootste evoluties tussen 2018 en vandaag?
‘Het meest voor de hand liggende is, natuurlijk, dat we op zoek zijn gegaan naar een ander soort boek: het kinderboek’, aldus Pim. ‘Maar dat is niet alles, je ziet ook algemeen veel verschillen. Denk maar aan de hoeveelheid boeken, bijvoorbeeld. Drie jaar geleden moesten we écht op zoek gaan naar goede kinderboeken, wat een pittige opdracht was. Vandaag zijn er ontzettend veel boeken bijgekomen – en zijn er zo ontzettend veel meer titels om uit te kiezen. Een prachtige en veelzeggende evolutie.’
Maar dat is niet alles, want ook de thematiek van de boeken is duchtig uitgebreid, vertelt Maartje. ‘Toen we begonnen met verzamelen, vonden we vooral boeken over homoseksuele of transgender personages. Vandaag is deze verzameling uitgebreid met een aantal boeken met non-binaire personages. Dit hebben we dan ook vertaald naar de filters op de website, om zoeken te vergemakkelijken.’
Hebben jullie een idee van het aantal gebruikers?
‘Jazeker’, vertelt Maartje enthousiast. ‘Sinds oprichting al werd de website vrij constant bezocht. De laatste maanden zitten we op een gemiddelde van 1600 gebruikers per maand, ongeveer 50 per dag. Gemiddeld worden er ruim 2 minuten op de website gespendeerd, wat aantoont dat ze echt klikken, scrollen en lezen.’
Interessant om weten: de allereerste versie had 50 titels, per jaar kwamen er daar ongeveer 20 bij.
Pim Lammers, schrijver
Hoe verloopt het selectieproces?
‘Deels gaat dat natuurlijk op gevoel’, legt Pim uit. ‘Er is niet zoiets als een checklist op aantal queer personages, ofzo. We hebben wel een aantal vaste criteria die we onder de loep nemen: hoe is de algemene kwaliteit van het boek, hoe krachtig is het taalgebruik, kan een docent er iets waardevol uithalen, enzovoort. Daarnaast kijken we natuurlijk ook naar het thema: het is logisch dat gender en diverse seksualiteit een bepaalde rol moeten spelen in het verhaal, maar het moet niét per se het hoofdthema zijn. Queer mensen hebben tenslotte zoveel meer in zich dan enkel queer zijn, we zoeken dus boeken die deze boodschap ook in zich meedragen.’ (glimlacht)
Voor specifiek queer kinderboeken, werd op zoek gegaan naar boeken waarin ‘queer zijn’ mooi naar voren komt. Een voorbeeld hiervan is Oppassen van Selma Noort: een pakkend verhaal over vriendschap, liefde, nieuw samengestelde gezinnen, en je door niemand laten vertellen wat je leuk moet vinden. In dit boek wordt de lezer voorgesteld aan Luca, die niet wil kiezen tussen jongen of meisje zijn. Deze verhaallijn komt op een mooie, subtiele manier naar voren – en verdient precies daarom een plekje in deze lijst.
Mogen auteurs en lezers zélf suggesties doen om in de lijst te komen?
‘Ja hoor, we moedigen dit zelfs aan’, vertelt Pim. Toen we in 2018 begonnen met de jongerensite, hebben we, in samenwerking met het COC, jongeren opgeroepen. We vroegen hen naar hun ervaringen, hun lievelingsboeken – en ontdekten zo heel wat nieuwe titels. Voor kinderen is dit natuurlijk wat moeilijker, wat de reden is dat we samenwerkten met meerdere organisaties, experts en docenten. Ikzelf werk als recensent, dus heb ook de nodige ervaring, én ben op de hoogte van nieuwigheden die verschijnen.’
Ook auteurs mogen hun eigen werk als tip insturen om op de website te verschijnen. Natuurlijk geraakt niet alles door de selectie heen, maar iedereen die een tip heeft, mag deze zeker insturen.
Wat is jullie favoriet boek en waarom?
‘Mag ik er twee kiezen?’, lacht Maartje. ‘Want dan kies ik ongetwijfeld voor Schijnbewegingen van Floortje Zwigtman en De dagen van de bluegrassliefde van Edward van de Vendel. Deze boeken gaven me een overweldigende leeservaring, door de ogen van iemand die homoseksueel is. Het zijn zulke goed geschreven romantische verhalen, dat het eigenlijk niet uitmaakt of het een homoseksueel personage is – iemand met een andere voorkeur dan ikzelf. Beide verhalen brengen die romantische setting, die allesoverheersende verliefdheid, op zo’n adembenemend niveau, dat ze het klaar duidelijk maken: verliefdheid is universeel - en voor iedereen even bijzonder om mee te maken.’
‘Ja, er zijn zo ontzettend veel prachtige parels’, beaamt Pim volmondig. ‘Er zijn echt te veel boeken om uit te kiezen, maar ik ga proberen. (lacht) Eerst en vooral is één van de belangrijkste boeken, volgens mij, George van Alex Gino: een verhaal over een trans kind. Ik als cisgender man weet niet hoe het is om op te groeien als trans kind, maar dat boek brengt je écht dichterbij op een bijzondere, unieke en prachtige manier. Daarnaast is ook Julian is een zeemeermin, van Jessica Love, het vermelden waard omdat het visueel een meesterwerk is, boordevol betoverende plaatjes. Tjongejonge van André Sollie is dan weer een heel ander soort boek, met gedichten, maar kan volgens mij in groep 8 hét perfecte boek zijn voor een specifiek lezerspubliek. Er staan zoveel boeken op de website waar ik gek op ben, dus ik raad iedereen aan om ‘m zelf te gaan ontdekken!’
