Het rapport Translators on the cover van de EU-expertgroep ‘Meertaligheid en vertaling’ is gepubliceerd. Het rapport geeft aanbevelingen over hoe de Europese vertaalsector kan worden versterkt en bevat voorbeelden van best practices uit de verschillende betrokken landen, waaronder Nederland en België.
Vertaling speelt een essentiële rol in Europa. Dankzij vertalingen kunnen culturen en ideeën verspreid en toegankelijk gemaakt worden. Het vertaalberoep wordt echter steeds onaantrekkelijker, voornamelijk vanwege slechte betalingen en werkomstandigheden. Vergelijkbare ontwikkelingen werden gesignaleerd in het vertaalpleidooi verTALEN voor de toekomst (2019) van het Expertisecentrum Literair Vertalen.
Op verzoek van de Raad van de Europese Unie heeft een werkgroep met experts uit de verschillende lidstaten best practices besproken en aanbevelingen geformuleerd met betrekking tot verbetering van de situatie in de vertaalsector, en de rol die overheidsfinanciering kan spelen in het verbeteren van de verspreiding van vertaalde boeken in Europa.
België en Nederland werden in de werkgroep vertegenwoordigd door Literatuur Vlaanderen (Joris Smeets) en de Taalunie (Martijn Nicolaas). Zij wonnen informatie in bij diverse andere partijen uit de vertaalsector van de Lage Landen. Verschillende voorbeelden van (deels) Nederlandse en Vlaamse initiatieven komen terug in het rapport, zoals CELA, Every Story Matters en redactie- en denktank de Tank. Het ELV wordt uitgelicht als een goed voorbeeld van ondersteuning voor beginnende vertalers. In het bijzonder worden de verschillende opleidingsmogelijkheden, het Vertalersbestand en de Kennisbank genoemd.
Een groot deel van de aanbevelingen in het rapport is specifiek bedoeld voor beleidmakers, maar idealiter bereikt het rapport alle stakeholders in de Europese boekenmarkt. De focus ligt op boekvertalen, maar er is ook aandacht voor toneel- en audiovisueel vertalen. Het rapport bespreekt opleidingsmogelijkheden voor vertalers, de status van vertalers, ontwikkelingen zoals machinevertaling en vertalingen via een 'tussentaal', diversiteit en inclusie in de sector en manieren waarop overheidsfinanciering de sector en de verspreiding van literatuur kan ondersteunen. Nuttig zijn ook de vele gegevens en cijfers over voorzieningen voor vertalers en de stand van zaken op de vertaalmarkt per land.
Het Engelstalige rapport is hier te downloaden. Binnenkort verschijnt het ook in Nederlandse vertaling.